Bài tập vật lí có nội dung thực tế (tiếp cận PISA) ở trường THPT

Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể ban hành theo thông tư 32 năm 2018 chuyển từ dạy học theo nội dung sang hình thành năng lực, giúp học sinh biết giải quyết các vấn đề mà trong thực tiễn thường gặp. Một vấn đề quan trọng trong chương trình mới là việc thực hiện đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh phổ thông, cụ thể là “đánh giá khả năng và hiệu quả vận dụng kiến thức tổng hợp”, đánh giá kết quả giáo dục theo hướng đánh giá năng lực. Vật lý là môn học có liên quan chặt chẽ với thực tế và có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau của khoa học, công nghệ, sản xuất và đời sống xã hội hiện đại, nó thúc đẩy mạnh mẽ các quá trình tự động hóa sản xuất, trở thành công cụ thiết yếu cho mọi ngành khoa học và được coi là chìa khóa của sự phát triển. Theo xu hướng chung của thế giới hiện nay là chuyển từ dạy học tập trung vào nội dung sang tập trung vào việc tổ chức quá trình dạy học nhằm hình thành và phát triển năng lực của học sinh. Khi đó học sinh học vật lý không chỉ là giải các bài tập đơn thuần, mà phải giải được những bài tập có liên quan đến thực tế. Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (The Programme for International Student Assessment) - PISA được xây dựng và điều phối bởi tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) vào cuối thập niên 90 và hiện vẫn diễn ra đều đặn. Khảo sát PISA được thiết kế nhằm đưa ra đánh giá có chất lượng và đáng tin cậy về hiệu quả của hệ thống giáo dục (chủ yếu là đánh giá năng lực của học sinh trong các lĩnh vực Đọc hiểu, Toán học và Khoa học) với đối tượng là học sinh ở độ tuổi 15, tuổi sắp kết thúc chương trình giáo dục bắt buộc ở hầu hết các nước thành viên OECD. PISA cũng hướng đến thu thập thông tin cơ bản về ngữ cảnh dẫn đến những hệ quả giáo dục trên. Càng ngày PISA càng thu hút được sự quan tâm và tham gia của nhiều nước trên thế giới. Do đó, PISA không chỉ đơn thuần là một chương trình nghiên cứu đánh giá chất lượng giáo dục của OECD mà trở thành xu hướng đánh giá quốc tế, tư tưởng đánh giá của PISA trở thành tư tưởng đánh giá học sinh trên toàn thế giới. Các nước muốn biết chất lượng giáo dục của quốc gia mình như thế nào, đứng ở đâu trên thế giới này đều phải đăng ký tham gia PISA. Sau thời gian nghiên cứu về PISA, kết hợp với năng lực vật lý được quy định trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, chúng tôi đã biên soạn bài tập theo hướng tiếp cận PISA để đánh giá thử nghiệm năng lực vật lý của học sinh trung học phổ thông trên một số tỉnh trong nước thì thu được kết quả đáng khích lệ. Chính vì lẽ đó chúng tôi biên soạn cuốn “Bài tập phát triển năng lực vật lý của học sinh theo tiếp cận PISA” với 60 tình huống gồm có 302 câu hỏi thuộc lĩnh vực vật lý. Các bài tập được viết theo cấu trúc của PISA, mỗi bài tập (Unit) là một tình huống khoa học liên quan đến thực tiễn bao gồm phần dẫn “stimulus material” và theo sau đó là một số câu hỏi (item). Các dạng câu hỏi được sử dụng là: Câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn (Multiple–choice) đơn giản hoặc phức tạp; Câu hỏi Có – Không, Đúng – Sai phức hợp (Yes – No; True – False complex); Câu hỏi đóng đòi hỏi trả lời (dựa trên những trả lời có sẵn) (close – constructed response question); Câu hỏi mở đòi hỏi trả lời ngắn (short response question); Câu hỏi mở đòi hỏi trả lời dài (open – constructed response question). Mỗi câu hỏi dùng để đánh giá năng lực vật lý của học sinh thông qua mỗi chỉ số hành vi tương ứng trong năng lực vật lý của học sinh. Sau phần câu hỏi là phần đáp án đã được mã hoá và hướng dẫn giải chi tiết. “Bài tập phát triển năng lực vật lý của học sinh theo tiếp cận PISA” là tài liệu bổ ích giúp học sinh, sinh viên, giáo viên… tham khảo để phát triển, đánh giá năng lực vật lý của học sinh trung học phổ thông, đáp ứng yêu cầu phát triển năng lực học sinh trong chương trình giáo dục phổ thông 2018.Giá sản phẩm trên Tiki đã bao gồm thuế theo luật hiện hành. Bên cạnh đó, tuỳ vào loại sản phẩm, hình thức và địa chỉ giao hàng mà có thể phát sinh thêm chi phí khác như phí vận chuyển, phụ phí hàng cồng kềnh, thuế nhập khẩu (đối với đơn hàng giao từ nước ngoài có giá trị trên 1 triệu đồng).....